Trong tập 34, 35, 36 của chương trình Kính đa chiều, phát sóng ngày 4-5-6/3/2024 trên VTV9, diễn viên lồng tiếng Mai Phượng vừa có những trải lòng về các câu chuyện thú vị của nghề lồng tiếng – một công việc thầm lặng phía sau màn ảnh.
Là một diễn viên gạo cội, Mai Phượng đã có những chia sẻ đầy quý báu về kinh nghiệm xoay quanh ngành nghề lồng tiếng. Không chỉ lồng tiếng phim truyền hình Việt Nam, diễn viên Mai Phượng còn lồng tiếng cho cả những bộ phim hoạt hình Disney. Theo Mai Phượng bật mí, ngày chị chuyên lồng tiếng cho những diễn viên trẻ như Nguyệt Ánh trong phim Miền đất phúc và phim Hàn Mặc Tử; Kim Hiền trong phim Dốc tình; Trương Quỳnh Anh trong nhiều bộ phim truyền hình.
Dù trước đó chưa có một trường lớp nào dạy về nghệ thuật lồng tiếng nhưng diễn viên Mai Phượng đã sớm trui rèn bản thân với những khóa học như kỹ thuật biểu diễn tiếng nói. Đến hiện tại, diễn viên Mai Phượng không chỉ có thâm niên trong lĩnh vực lồng tiếng mà còn đạt đến trình độ đạo diễn lồng tiếng và có thể nói được cả giọng vùng miền. Điển hình là vai diễn nói giọng Hội An trong phim Phố hoài.
Chia sẻ về sự khác nhau trong việc lồng tiếng xưa và nay, diễn viên Mai Phượng cho biết kỹ thuật thu âm hiện nay rất hiện đại với các thiết bị máy tính và xử lý âm thanh. Vì vậy, các diễn viên lồng tiếng có thể thu âm một mình mà không bắt buộc phải có mặt cùng nhau như ngày trước. “Ngày xưa phòng có 5 người thì 5 người phải có mặt hết và chỉ có 1 cái micro, người này nói xong phải ngả ra để người khác chen vô nói, chỉ cần một người thoại sai là tất cả mọi người phải làm lại nên phải rất tập trung và căng thẳng”, diễn viên Mai Phượng thổ lộ.
Thời điểm Mai Phượng mới vào nghề, chị được làm việc với những diễn viên kỳ cựu như Khánh Hoàng, Tú Trinh nên càng áp lực phải làm tốt. Tuy chị vẫn không tránh được những sơ suất khi lồng tiếng. Dù được các tiền bối động viên nhưng nữ diễn viên càng áp lực hơn.
Tuy có những hạn chế khi cùng thu âm trực tiếp nhưng Mai Phượng tiết lộ bản thân thích cách lồng tiếng như ngày xưa vì được tương tác cùng đồng nghiệp. Thay vì làm việc độc lập như hiện nay khiến chị khó lấy cảm xúc nhất là khi tái diễn những phân cảnh tình cảm hay tranh luận.
Dù kỹ thuật thu âm ngày nay đã có nhiều sự tiến bộ nhưng vẫn đòi hỏi các diễn viên lồng tiếng phải nhạy bén và khéo léo xử lý tình huống. Một trong số những tình huống dở khóc dở cười mà Mai Phượng gặp phải khi lồng tiếng chính là diễn viên tại phim trường quên thoại và nói lắp. Những lúc như vậy, cô buộc phải tự thêm lời thoại để lồng vào cho vai diễn. “Có nhiều người diễn còn đếm số nữa. Trong một cảnh quay toàn, khi người nhắc thoại đứng quá xa nên diễn viên không thuộc lời thoại bèn đếm số từ 1 đến 10, về tôi phải tự thêm lời vào. Tôi gan chứ không phải phù thủy gì, nhiều hoàn cảnh không biết nói sao luôn”, Mai Phượng bộc bạch.
Các diễn viên lồng tiếng không chỉ phải diễn đạt cảm xúc của nhân vật mà họ đóng mà còn phải chú ý khớp khẩu hình miệng. “Nhân vật chề môi thì mình cũng phải bắt chước để khớp với giọng nói. Chứ mình nói với khẩu hình bình thường là không vô nổi. Có nhiều người nói nhanh quá, là mình phải lấy hơi diễn như vậy”. Mai Phượng tiết lộ thêm, đôi khi một diễn viên lồng tiếng còn thu âm cho cả 3 – 4 vai diễn khác nhau trong cùng một phân cảnh.
Lồng tiếng cho phim Việt Nam đòi hỏi những kỹ năng là vậy, với phim nước ngoài, đặc biệt là phim hoạt hình Disney còn có nhiều yêu cầu khắt khe hơn cho vai diễn. Với kinh nghiệm lồng tiếng trong phim như Bà chúa tuyết, Bạch tuyết và 7 chú lùn,… Mai Phượng cho biết diễn viên ngoại quốc lồng tiếng không như Việt Nam. Họ có nhiều câu “bỏ nhỏ” nên buộc diễn viên lồng tiếng Việt Nam cũng phải làm sao vừa thể hiện như vậy vừa nói rõ câu từ. Thậm chí, nhân viên phim hoạt hình còn hát mà Mai Phượng thì không thể, nên phải có một nghệ sĩ thể hiện giọng hát tương tự.
Hay khi Mai Phượng lồng tiếng cho bộ phim Barney và các bạn, cô đóng vai khủng long cũng phải bẻ giọng hoàn toàn giống như diễn viên nước ngoài đã thể hiện trước đó. Hay trong phim hoạt hình chiếu rạp Công chúa tóc xù, nữ diễn viên vào vai lão phù thủy. Chị phải nói chuyện thều thào, phập phồng môi vì mô phỏng nhân vật lớn tuổi không còn răng và móm mém.
Clip Diễn viên lồng tiếng Mai Phượng tái hiện lão phù thủy trong phim Công chúa tóc xù:
Quá trình casting cho vai diễn phim chiếu rạp cũng không dễ dàng. Có khoảng 5 người cùng lồng tiếng cho 1 nhân vật và gửi sang Mỹ để hãng phim Disney lựa chọn. Dù là nghệ sĩ lồng tiếng có tên tuổi thì cũng chưa chắc sẽ được Disney chọn vào vai. Khi nhận được vai diễn, diễn viên lồng tiếng còn phải sáng tạo thêm lời thoại tiếng Việt. “Trước khi tôi bắt đầu thu âm, trước đó phải có người dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Tuy nhiên người này không có chuyên môn diễn xuất nên phải có thêm một người nữa ngồi lại ngắt thoại. Đến tay diễn viên, tôi lại chuyển ngữ qua những mảng miếng của Việt Nam, thêm vào những câu trend bây giờ. Ví dụ như câu “Nhìn anh ấy ngon lành quá ha” sẽ đổi thành câu “Trông anh ấy rất gì và này nọ”, Mai Phượng hào hứng kể lại. Quá trình lồng tiếng cho phim hoạt hình Disney cũng mất nhiều thời gian khi thu âm khoảng 1 – 2 tuần cho bộ phim kéo dài khoảng 2 tiếng.
Dù công việc thầm lặng này đòi hỏi nhiều yêu cầu kỹ năng là vậy, nhưng Mai Phượng vẫn rất hạnh phúc và tự hào vì hiện nay ngành nghề lồng tiếng được nhiều khán giả quan tâm, theo dõi. Sự tôn vinh công việc này cũng được thể hiện qua những hình ảnh được in ra trên các rạp phim. Mai Phượng bồi hồi kể lại khi cô lồng tiếng cho phim hoạt hình chiếu rạp Chợ trâu, chị thu âm cho nhân vật Dê Dễ Dãi và được nhiều khán giả yêu thích. Khi xem xong, nhiều người đã tìm xem chị là ai.
Có thể nói, những diễn viên lồng tiếng đã thật sự hóa thân vào những nhân vật, lặng lẽ cống hiến phía sau màn ảnh để mang lại những cảm xúc chân thật nhất kết nối với khán giả. Họ chính là những người nghệ sĩ đầy tài năng và tâm huyết với nghề.
Kính Đa Chiều là chương trình talkshow sở hữu format mới lạ và đầy hấp dẫn. Mỗi tập phát sóng của Kính Đa Chiều sẽ cùng bàn luận, đối thoại về một chủ đề hoặc một sự kiện đang được quan tâm xoay quanh những câu chuyện về văn hóa. Các khách mời đến với chương trình đều là những nghệ sĩ nổi tiếng, được khán giả mến mộ. Chương trình hứa hẹn mang đến cái nhìn đa chiều thông qua những cuộc đối thoại sâu sắc, thảo luận và chia sẻ quan điểm dưới góc nhìn của người trong cuộc.
Kính Đa Chiều – chủ đề tiếp theo Khi một nghệ sĩ khởi nghiệp với sự tham gia của host Minh Đức, MC Phương Uyên và ca sĩ Long Nhật sẽ được phát sóng vào lúc 20h ngày 7-8/3/2024 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp cùng Jet Studio thực hiện.
Nguyễn Đình Cường
