Năm 2026, các hãng phân tích đều dự báo smartphone , máy tính sẽ tăng giá khi hãng sản xuất chuyển phần tăng chi phí vì khan hiếm chip cho người dùng.
Xu hướng khai thác tiền mã hóa từng đẩy giá card đồ họa lên cao. Giờ đây, AI khiến nhu cầu mua bộ nhớ tăng vọt, dẫn đến thị trường RAM máy tính khan hiếm hơn.
Ngành công nghiệp smartphone cũng chịu chung số phận. Thay vì duy trì sản xuất bộ nhớ DRAM thông thường hay NAND trên máy tính và thiết bị di động, các nhà sản xuất lại chuyển nguồn lực sang bộ nhớ phục vụ trung tâm dữ liệu AI, chẳng hạn như HBM và DDR5, gây hạn chế nguồn cung cho các dòng bộ nhớ khác.
Giới phân tích nhận định không chỉ xảy ra theo mùa, tình trạng trên có thể ảnh hưởng lâu dài đến chiến lược bán dẫn toàn cầu. Trong khi các nhà sản xuất phải chuyển đổi hoặc mở rộng nhà máy, tác động về giá bán sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người dùng, khiến smartphone và máy tính đắt lên.
Biến động lớn trên thị trường
Báo cáo từ IDC dự đoán nguồn cung bộ nhớ DRAM và NAND trong năm 2026 sẽ thấp hơn lần lượt 16% và 17% so với 2025. Việc hạn chế nguồn cung khiến các hãng smartphone phải nhanh chóng ứng phó biến động, đặc biệt với những công ty điện thoại Android.
Năm 2025, các hãng smartphone đã vượt qua hỗn loạn kinh tế do thuế quan bằng cách gánh chịu chi phí. Dù vậy, giới phân tích cho rằng câu chuyện sẽ khác vào 2026, phần chi phí tăng thêm có thể chuyển sang người dùng. Tình trạng thậm chí có thể kéo dài đến năm 2027.
“Trước viễn cảnh khủng hoảng bộ nhớ sắp tới, điều đó sẽ ảnh hưởng nặng đến thị trường, đặc biệt với các hãng smartphone chú trọng phân khúc giá rẻ, biên lợi nhuận cực hẹp”, Nabila Popal, Giám đốc nghiên cứu cấp cao tại IDC, chia sẻ với CNET.
Theo Popal, các hãng trên hầu như không có lựa chọn ngoài việc chuyển chi phí cho người dùng, nói cách khác là tăng giá sản phẩm.
Dự đoán của IDC cho thấy phân khúc smartphone giá rẻ có thể chứng kiến nhiều biến động nhất, giá bán tăng ít nhất 5-10%. Điều đó đến từ việc bộ nhớ chiếm 15-20% chi phí vật liệu trên điện thoại giá rẻ, trong khi các model đắt tiền hơn vào khoảng 10-15%.
Bản kế nhiệm của iPhone 17 hay Galaxy S26 có thể không tăng RAM do khan hiếm bộ nhớ. Ảnh: CNET.
Những công ty có thể chịu ảnh hưởng như TCL, Transsion, Realme, Xiaomi, Lenovo, Oppo, Vivo, Honor hay Huawei. Để đối phó, các hãng có thể chuyển tập trung sang phân khúc cao cấp, bán nhiều thiết bị đắt tiền với biên lợi nhuận cao hơn.
Tương tự, công ty nghiên cứu thị trường Counterpoint Research cho rằng phần lớn smartphone sẽ tăng giá. Trong đó, nhóm điện thoại giá rẻ có thể chịu mức tăng cao nhất, lên tới 20-30%. Các mẫu tầm trung và cao cấp dự kiến tăng 10-15%.
Ngày 24/12, trang tin Aju News (Hàn Quốc) cho biết Xiaomi 17 Ultra sẽ là smartphone đầu tiên từ một hãng lớn phải tăng giá do khan hiếm bộ nhớ. Thiết bị dự kiến đắt hơn 10% so với Xiaomi 15 Ultra, vừa ra mắt tháng 3 năm nay.
Ở phân khúc cao cấp, Apple và Samsung cũng chịu áp lực, song có lợi thế về cấu trúc kinh doanh. Lượng tiền mặt và hợp đồng đối tác dài hạn cho phép các công ty đảm bảo nguồn cung bộ nhớ trong 12-24 tháng.
Đồng quan điểm, Counterpoint Research cho rằng áp lực này sẽ tác động không đồng đều giữa các nhà sản xuất.
Một số thương hiệu Trung Quốc như Honor và Oppo có khả năng chịu ảnh hưởng lớn hơn do biên lợi nhuận thấp, đặc biệt ở phân khúc giá rẻ. Tại nhóm sản phẩm này, chi phí linh kiện đã tăng 20-30% từ đầu năm 2025, khiến dư địa điều chỉnh giá hoặc hấp thụ chi phí trở nên hạn chế.
Dự báo mức tăng trưởng thị trường smartphone năm 2026. Ảnh: IDC.
“Apple và Samsung đang ở vị thế tốt nhất để vượt qua trong vài quý tới. Các hãng còn lại sẽ gặp nhiều khó khăn hơn nếu không có khả năng điều chỉnh thị phần hoặc bù đắp chi phí bằng biên lợi nhuận”, ông Yang Wang, nhà phân tích cấp cao của Counterpoint nhận định.
Về doanh số, IDC ước tính thị trường smartphone 2026 suy giảm 2,9-5,2%, tùy vào tình trạng khan hiếm kéo dài bao lâu. Trong khi đó, Counterpoint Research ước tính thị trường có thể lao dốc 2,1%.
Cuộc khủng hoảng cũng khiến IDC điều chỉnh dự báo giá smartphone trung bình (ASP) năm 2026, từ giảm nhẹ sang tăng 3-5% nếu tình trạng kéo dài vừa phải, hoặc 6-8% nếu nghiêm trọng hơn. Riêng tỷ lệ tăng giá có thể cao hơn ở phân khúc tầm thấp.
Dù tình trạng khan hiếm có thể ảnh hưởng doanh số smartphone năm tới, việc giá cả tăng có thể nâng tổng giá trị thị trường smartphone lên mức kỷ lục 578,9 tỷ USD.
Dung lượng RAM ít hơn
Ngoài tăng giá, tình trạng khan hiếm bộ nhớ có thể khiến các hãng thay đổi chiến lược, giữ nguyên hoặc giảm dung lượng RAM thay vì tăng liên tục như trước.
Trong quý III/2025, hơn 51% smartphone được xuất xưởng sở hữu ít nhất 8 GB RAM, theo Francisco Jeronimo, Phó chủ tịch bộ phận thiết bị khách hàng tại IDC. Với phân khúc điện thoại 400 USD trở lên, tỷ lệ trên đạt 93%.
“Năm 2026, smartphone tầm trung và giá rẻ có thể trở lại mức RAM 4 GB để giữ giá trong thị trường vốn đã nhạy cảm”, Jeronimo nhấn mạnh.
Theo CNET, 8 GB được xem là mức RAM tối thiểu cho AI tạo sinh chạy trên thiết bị, chẳng hạn như Galaxy AI và các tính năng chụp ảnh trên Google Pixel.
Dự báo thị phần và mức tăng trưởng một số hãng smartphone lớn trong năm 2026. Ảnh: Counterpoint Research.
Dù smartphone có thể kết hợp (hoặc sử dụng hoàn toàn) mô hình AI thông qua Internet, chẳng hạn như ChatGPT, việc gửi yêu cầu đến các trung tâm dữ liệu có độ trễ nhất định. Những tính năng này cũng không thể sử dụng nếu ngoài vùng phủ sóng di động.
Tình trạng khan hiếm bộ nhớ được cho đã làm đình trệ mọi kế hoạch tăng dung lượng RAM trên smartphone cao cấp để mở rộng tính năng AI.
Theo Jeronimo, các tùy chọn như 24 GB có thể bị loại bỏ trên smartphone cao cấp năm sau. Thay vào đó, 16 GB sẽ trở thành mức tối đa, những phiên bản thấp hơn thậm chí giảm còn 12 GB để tránh tăng giá, bảo vệ lợi nhuận.
Trên thực tế, mức độ ảnh hưởng còn phụ thuộc tình trạng khan hiếm bộ nhớ kéo dài trong bao lâu. Việc smartphone tăng giá có thể khiến người dùng chưa vội nâng cấp thiết bị. Tại các thị trường ưa chuộng mua máy trả góp như Mỹ, người dùng có thể cảm nhận mức phí hàng tháng không tăng nhiều.
Thị trường máy tính sẽ ra sao?
Áp lực khan hiếm bộ nhớ cũng tác động lên thị trường máy tính cá nhân (PC). Trên thực tế, các hãng như Lenovo, Dell, HP, Acer và Asus đã thông báo khách hàng về khả năng tăng giá sản phẩm 15-20% trong năm tới.
“Một số hãng với doanh số cao có thể giảm thiểu tác động, giành thị phần từ những thương hiệu nhỏ hoặc địa phương.
Bất kể quy mô thị trường bị ảnh hưởng ra sao, thị phần sẽ chuyển sang các hãng lớn nhất, sở hữu lượng hàng tồn kho dồi dào và khả năng đàm phán tốt hơn với nhà cung cấp”, báo cáo của IDC nhấn mạnh.
Tình trạng khan hiếm cũng có thể tác động đến thị trường máy tính AI, gồm thiết bị chứa bộ xử lý thần kinh (NPU) theo định nghĩa của IDC. Điều quan trọng là máy tính AI thường trang bị dung lượng RAM cao (Copilot+ PC của Microsoft yêu cầu tối thiểu 16 GB).
Một mẫu laptop của Dell. Ảnh: Bloomberg.
Khi các hãng tích hợp mô hình ngôn ngữ nhỏ và lớn trực tiếp trên thiết bị, RAM trở thành yếu tố quan trọng, nhiều hệ thống cao cấp trang bị 32 GB trở lên. Trước tình cảnh này, IDC dự đoán các hãng có thể tăng giá máy tính, thậm chí giảm dung lượng RAM trong trường hợp xấu nhất.
Tương tự smartphone, thị trường máy tính năm 2026 có thể giảm 4,9% với kịch bản khan hiếm nguồn cung vừa phải, hoặc 8,9% nếu tình trạng kéo dài. Theo đó, giá bán trung bình của PC có thể tăng lần lượt 4-6%, hoặc 6-8% theo 2 kịch bản trên.
“Với người dùng và doanh nghiệp, điều này đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên bộ nhớ và lưu trữ giá rẻ, dồi dào, ít nhất trong trung hạn. Năm 2026 sẽ là lúc công nghệ trở nên đắt đỏ hơn, do những hạn chế về nguồn cung chứ không phải tăng trưởng nhu cầu”, IDC nhấn mạnh.
Theo ZNews
