Đến thời điểm này, sau gần hai ngày, dư luận vẫn tập trung cao độ theo dõi việc xử lý gã đàn ông đeo kính cận Đặng Chí Thành, 31 tuổi lao vào đấm đá tàn khốc người phụ nữ hàng xóm tại sảnh chờ thang máy một chung cư ở Phương Liệt, Hà Nội. Trước mặt đứa con nhỏ của nạn nhân. Trước mặt cả người vợ đang mang bầu của chính mình.
Những hình ảnh được camera ghi lại cho thấy hành động của đối tượng như một kẻ điên cuồng muốn tước đoạt mạng sống của một người không có khả năng kháng cự bằng thứ đòn thù hủy diệt. Không chỉ với một nhóm người trực tiếp chứng kiến, mà đoạn video clip về hành vi bạo lực đã được nhân lên hàng vạn lần với hàng triệu người theo dõi khiến dư luận càng thêm công phẫn. Nỗi bức xúc, ám ảnh, bất an len lỏi vào mỗi người.
Đặng Chí Thành tại cơ quan công an
Đối tượng Thành hiện đang bị tạm giữ hình sự để xử lý về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”. Mà theo nhận định của giới luật sư, đây khả năng là bước đầu tiên trong tiến trình tố tụng, để sau khi có kết quả giám định từ nạn nhân, có thể xem xét tiếp đến các tội danh khác như “Cố ý gây thương tích”…
Nhớ lại tháng 10/2023, việc người mẫu Ngọc Trinh bị khởi tố bắt giam về tội “Gây rối trật tự công cộng” đã khiến dư luận khá ngạc nhiên. Bởi thấy hành vi điều khiển mô tô phân khối lớn gây nguy hiểm của cô này cũng chỉ diễn ra tại một không gian vắng vẻ.
Thế nhưng, với ai chịu khó quan sát, có thể thấy khái niệm “không gian công cộng” về pháp lý từ trường hợp này đã được mở rộng hơn. Trong bài viết “Trật tự công cộng trên mạng” thời điểm ấy, tôi đã viết “với một người có hàng triệu người theo dõi, và hàng trăm triệu lượt like (thích) các video trên, thì hành vi “gây rối trật tự công cộng” ấy được nhân lên với cấp độ khó thể đo lường. Đoạn đường mà “nữ hoàng nội y” biểu diễn trên yên xe cho dù vắng vẻ, nhưng nó đã nhập làn xa lộ thông tin trước sự phấn khích theo dõi cổ vũ của hàng triệu người. Cũng như với vụ bà Phương Hằng, không phải chỉ là màn chửi bới, túm tóc nhau ngoài chợ…”.
Tiếp đến gần đây là hàng loạt nhân vật nổi tiếng mạng xã hội với hàng triệu fan, như hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục,… đến những TikToker triệu views lần lượt bị khởi tố về các tội lừa đảo, lừa dối khách hàng… Thiệt hại mà những cá nhân trên gây ra không chỉ gói gọn trong một cửa hiệu, cửa hàng, mà được tăng theo cấp lũy thừa từ sự ảnh hưởng của họ trên các nền tảng mạng xã hội.
Hình ảnh Thành hành hung người phụ nữ bị camera ghi lại.
Có thể thấy về mặt pháp lý đang có sự nhìn nhận và ghi nhận về một “trật tự công cộng” không chỉ với không gian vật lý, mà còn là không gian trực tuyến. Bước đầu có thể thấy điều này, tại Điều 155 Bộ luật Hình sự hiện hành, về tội “Làm nhục người khác”. Rõ ràng hành vi làm nhục người khác dù chỉ có 2 người biết với nhau, nhưng khi được tung lên mạng, thì khái niệm “công cộng” ở đây là không giới hạn.
Tuy nhiên, luật pháp Việt Nam hiện hành, khái niệm “nơi công cộng” hầu như vẫn được dùng để chỉ những địa điểm thực tế, cụ thể. Còn phạm tội trên “không gian mạng” được áp dụng cho những hành vi riêng với những văn bản luật riêng. Nghĩa là phần giao thoa giữa hai khái niệm này vẫn còn khoảng cách, trong khi trên thực tế, “không gian mạng” nhiều lúc đã xâm lấn rất sâu vào thực thể “nơi công cộng”.
Đơn cử như hàng loạt vụ bạo hành, bạo lực trên đường phố do va chạm giao thông thời gian qua, khi những hình ảnh, clip xuất hiện tràn ngập không gian mạng, thì “nơi công cộng” ấy đã gần như ùa vào từng gia đình, mỗi bữa cơm rồi. Tâm lý xã hội bị nhiễu động, bị ảnh hưởng rất lớn. Có lẽ vì thế nên hầu hết những vụ việc trên ngay lập tức được cơ quan pháp luật xử lý rất nhanh và nghiêm, giải tỏa tâm lý dư luận.
Luật pháp luôn công bằng, dù phạm tội ở nơi nào. Bản thân những kẻ mà hành vi phạm tội được “phơi” trên mạng xã hội đã gánh chịu những bản án nặng nề và dai dẳng ngoài pháp luật rồi. Nhưng thiết nghĩ cũng cần đến những tình tiết tăng nặng trong các bản án trước tòa.
Theo Tiền Phong
